Arabica- vs. Robustabonen: Waarmee Zet je de Lekkerste Koffie?

Eenmaal geroosterd zien arabica- en robustabonen er bijna hetzelfde uit, maar de smaak… Dat is een ander verhaal! 

Juist daardoor geven veel mensen de voorkeur aan de eerste categorie, en dat is noch zonder reden, noch zonder waardering voor de robustaboon. Wat de beste koffiebonen zijn, is vanzelfsprekend erg persoonlijk.

De onderliggende redenen bespreek ik met je in dit artikel. Daaruit mag je vervolgens zelf opmaken welke optie jou lekkerder lijkt (of wat je al lekkerder vindt). 😉

Te beginnen met een hele korte introductie: arabicabonen zijn van origine Ethiopisch en danken hun naam aan hun geleidelijke verspreiding naar Arabische landen in de 18e eeuw. Ze zijn wat zachter en zoeter van smaak en hebben een hogere zuurtegraad dan robustabonen.

Robustakoffie komt oorspronkelijk uit het Afrikaanse gebergte rond de evenaar. Deze is, zoals de naam al suggereert, wat robuuster van smaak met een soort nootachtige nadronk.

Arabica vs. robusta

Arabica

Smaak: Soepel, zoet, genuanceerd | Caffeïne: 1,5% | Gebruik: Ruim 60% van alle koffieproductie in de wereld

Arabicakoffie is een soort koffie die wordt gemaakt van de bonen van de Coffea arabicaplant en beslaat ruim 60% van de geproduceerde koffie in de wereld.

Arabica is afkomstig uit de zuidwestelijke hooglanden van Ethiopië en is vervolgens door de Arabieren tot koffie zoals wij het kennen gemaakt. Tegenwoordig wordt de meeste arabicakoffie echter geproduceerd in Brazilië.

De arabica lijkt qua uiterlijk meer op de 'typische' boon die je misschien al gewend bent: rood-bruin, langwerpig en met een veelal direct herkenbare slingervorm in het midden. 🐍 Vaak kun je de arabica- en robustaboon echter niet zo snel van elkaar onderscheiden, dus leg hier vooral de nadruk niet op.

Naast de smaak, is ook de vorm afhankelijk van het subtype arabica. De twee voornaamste subtypes zijn:

• Typica wordt beschouwd als een van de eerste koffievariëteiten waarop vandaag de dag andere types zijn gebaseerd. Hij staat bekend om het zuivere, zoete kopje koffie dat je hiermee zet. Om een bepaalde smaak of sterke plant te produceren, wordt deze plant meestal gekruist met andere variëteiten, zoals …
• Bourbon. Deze ziet men als een van de eerste koffievariëteiten. De naam lijkt op een bekende alcoholische drank, maar in dit geval is het een koffieboon die uitgesproken wordt als Bor-BONN. Smaaknotities zijn onder andere chocolade en fruitige boventonen.

Al deze andere hybrides omvatten meer dan 20 types, dus daar ga ik hier niet op in. Wel geeft het goed weer dat arabicakoffie ontzettend veelzijdig is en voor allerlei koffiesoorten gebruikt kan worden!

Check op Bol.com →

En dan nu wellicht het belangrijkste: de smaak. Arabicakoffie van hoge kwaliteit moet een licht zoete smaak hebben, met een vleugje chocolade, noot en karamel. Misschien proef je ook een vleugje bes.

Je merkt op die manier ook een licht, plezierig zuurtje met een beetje bitterheid op de achtergrond. Die zuurte is het resultaat van de hogere zuurtegraad van de arabicaboon. Door arabicabonen in een cold brew te verwerken, laat je de zoete smaken van arabica overigens nog meer tot hun recht komen.

De branding die je kiest heeft ook invloed op de mate waarin je de smaken opmerkt. Zelf houd ik wel van de intensiteit van een donkere branding, maar de nieuwere koffiegenieters onder ons hebben wellicht liever een medium of lichte branding.

Het gebied en de bodemsamenstelling waarin de bonen groeien, kan ook van invloed zijn op het evenwicht van de bovenstaande smaken. Dit laatste wil nog wel eens verschillen tussen verschillende subtypes.

De koffiebonen bewaren op een goede manier om ze mooi en vers te houden is ten slotte ook een geweldige manier om die lekkere smaaknotities te helpen behouden. Zo haal je het beste uit je arabicabonen. 👌

De meeste koffiebonen die je ziet in de supermarkt, op de markt, in de koffietent en in het café zijn arabicakoffie. Sommige merken mengen arabica- en robusta koffiebonen – vooral voor espressomelanges. Minstens de helft van deze melanges bestaat over het algemeen uit arabica.

Door de gewilde, soepele smaak en het feit dat de bonen niet allemaal gelijktijdig rijp zijn (en geoogst kunnen worden), ligt de prijs hiervan overigens iets hoger dan van robustakoffie.

Robusta

Smaak: Ietwat bitter, robuust | Caffeïne: 2,7% | Gebruik: Vooral in bepaalde blends samen met arabica 

Robusta is een soort koffieboon die afkomstig is van de Coffea canephora plant. Deze beslaat ongeveer 30% van de totale productie wereldwijd en is daarmee de op een na populairste bonensoort.

Van origine is robustakoffie afkomstig uit centraal Afrika en het zuiden van Afrika – vooral ten zuiden van de Sahara. Tegenwoordig wordt deze koffie echter vooral in Vietnam verbouwd.

In vergelijking met de arabicaplant is de robustaplant gemakkelijk te verzorgen. Verder heeft hij een grotere oogstopbrengst, bijna het dubbele van de hoeveelheid cafeïne, meer antioxidanten en is ook nog eens minder gevoelig voor ziekten. Daardoor is robustakoffie makkelijker te produceren dan arabicakoffie.

Robusta staat staat echter bekend om zijn sterke, harde, diepe smaak en hoge cafeïnegehalte. Deze eigenschappen zijn ideaal voor oploskoffie, daarom wordt robusta gebruikt voor de meeste instant koffiepoeders en -korrels die je in de supermarkt vindt.

Check op Bol.com →

De bitterheid van de robustabonen is overigens deels te danken aan het hogere cafeïnegehalte van 2,7%. Hoe meer cafeïne een bonensoort bevat, hoe bitterder en robuuster de koffie zal smaken.

Daarnaast bevat robusta slechts 50% van het suiker dat arabicabonen bevatten, wat uiteraard ook bijdraagt aan de smaakverschillen tussen de twee soorten. Ook is het vetgehalte van robustakoffie hoger dan dat van arabica, wat weer helpt bij het verkrijgen van zo’n mooi cremalaagje op de koffie.

Deze kenmerken gepaard met het krachtige aroma kunnen wenselijk zijn in een melange om deze een zekere “stevigheid” en “afwerking” aan de koffie te verlenen. Dit is vooral merkbaar in de Italiaanse koffiecultuur.

Indien zorgvuldig verwerkt en gewassen, kunnen robustakoffies zelfs superieur zijn in kwaliteit en een mildere smaak geven dan sommige arabica’s van lagere kwaliteit.

---

Smaak

Natuurlijk is smaak een kwestie van persoonlijke voorkeur. Over het algemeen vindt men echter dat arabica beter smaakt. Zelf zet ik ook iedere ochtend een cappuccino met arabicabonen. De bitterheid van robusta gaat er bij mij 's ochtends niet in.

Deze koffieboon is toegankelijker dan robusta, vooral voor de nieuwere koffiewaardeerders. Arabica heeft een zoetzure overtoon – mede dankzij de hogere zuurtegraad – met fruitige, chocolade-achtige ondertonen.

De specifieke smaaktonen zijn tevens afhankelijk van het subtype arabica. Naast de twee hoofdtypen – typica en bourbon – zijn er nog een twintigtal andere kruisingen verkrijgbaar. Deze verschillen onderling allemaal net iets in smaak, welke daarna ook nog wordt beïnvloedt door de verwerking en branding van de koffiebonen.

Het kan uiteraard ook zo zijn dat je zelf de voorkeur geeft aan een wat robuuster bakje koffie of een middenweg tussen arabica en robusta. Daarnaast speelt ook de maalgraad van de koffie een rol. Onze persoonlijke voorkeur gaat net als die van velen anderen echter uit naar arabica.

Prijs

Robustakoffie is goedkoper dan arabicakoffie. Dat komt grotendeels doordat de robustaplant over het algemeen sterker en makkelijker te onderhouden is.

De robustaplant is meer bestand tegen ziektes en levert meer koffiebonen per teelt op. Volgens de auteurs van The Coffee Paradox is de noodzaak voor pesticiden en herbiciden ook een stuk minder aanwezig dan bij de arabicaplant:

"Arabica coffee is more susceptible to attacks by pest and diseases [than robusta coffee]."

Benoit Daviron, Stefano Ponte

Al deze factoren maken de robustaplant tot een makkelijker te onderhouden plant. Daarnaast zorgt (onder andere) het hogere cafeïnegehalte ervoor dat de smaak wat bitterder is, waar niet veel mensen de hoofdprijs voor zullen willen betalen. Ook dat draagt natuurlijk bij aan de lagere prijs van de robustaboon.

Beschikbaarheid

Beide koffiebonen zijn in principe in alle normale supermarkten verkrijgbaar, al dan niet in verschillende vormen. Zo vind je arabica als hele bonen, gemalen koffie, verwerkt in melanges, cups, pads, enzovoorts.

Robusta zul je niet snel puur vinden. Deze wordt meestal als accent toegevoegd aan arabicakoffie – ook in de bovenstaande vormen. Wel bestaat instant coffee, oftewel poederkoffie, vaak met name uit robusta.

Conclusie arabica vs. robusta

Misschien zie je onze eindconclusie al lang aankomen of was je er zelf ook al op gekomen. Nogmaals is en blijft het een kwestie van smaak – zoals altijd het geval is met eten en drinken – maar al met al is de arabicaboon de koffieboon waar we, inclusief ikzelf, niet meer zonder kunnen. Zonder de arabicaboon zet je geen lekker, genuanceerd bakje koffie!

Heb jij een andere mening of juist een vraag? Laat ons die dan vooral even horen hieronder. Ik zie je reactie graag tegemoet! 👇